1811-1820 Semitopograficzna Mapa Królestwa Polskiego
Pierwsza w kolekcji dokładniejsza mapa opisana cyrylicą. Mamy okazję zobaczyć pierwsze próby zapisu nazw miejscowości tym alfabetem oraz przebiegającą przez obecną Puszczę Słupcką granicę pomiędzy Królestwem Polskim i Rosją.
Woda
Na mapie pojawia się inny układ rzek, niż na mapach XVIII wiecznych. Nie ma rzeki płynącej pomiędzy Kątami Węgierskimi, a Rembelszczyzną. Z Targówka płynie rzeka w kierunku Wieliszewa, która potem została ujęta w Kanał Bródnowski.
Czarna wpada do Długiej płynąc od Strugi prawie prosto na zachód, a nawet minimalnie na południowy zachód.
Drogi
Mapa przedstawia nieistniejącą już drogę z Nieporętu do Łajsk oraz znane nam drogi z Nieporętu do Rembelszczyzny i z Kątów Węgierskich do Łajsk.
Kolonizacja
Prawdopodobnie jest to pierwsza mapa z zaznaczonym śladem kolonizacji niemieckiej. Semitopograficzna Karta Królestwa Polskiego zaznacza istnienie dwóch miejscowości o charakterystycznych odimiennych nazwach – Michałowo i Józefowo.
Napis w miejscu obecnego Józefowa – “Юзофово” jest napisany innym charakterem pisma i jest to jeden z nielicznych napisów na tej mapie umieszczonych skosem. Można przypuszczać, że Michałów powstał pomiędzy 1801, a 1811 rokiem, a Józefów był zakładany w okersie powstawania mapy i można go w takim razie datować na rok 1811.
Powyższy fragment mapy pochodzi ze strony Urzędu Dzielnicy Białołęka. Zacytuję znajdujący się tam opis.
Fragment arkusza wielosekcyjnej rosyjskiej mapy topograficznej Królestwa Polskiego, wydawanej w St. Petersburgu w latach 1811-1820. Mapa powstawała w Voenno-Topograficeskoje Depo pod kierunkiem Karla Ivanovica Oppermanna.
Od 1812 roku była to główna instytucja Armii Rosyjskiej zajmująca się pomiarami, zdjęciami topograficznymi, gromadzeniem i publikowaniem map niezbędnych dla potrzeb państwa. Zorganizowana została na wzór francuskiej Depot de la Guerre.
Mapy rosyjskie powstające w tym czasie znacznie ustępowały dziełom kartograficznym polskich służb topograficznych Królestwa Polskiego (Kwatermistrzostwa Generalnego Wojska Polskiego i Biura Topograficznego Korpusu Inżynierów Wojskowych). Mapa Królestwa Polskiego stanowiła część mapy topograficznej Rosji opracowanej do celów wojskowych.
Prezentowany fragment mapy Królestwa Polskiego proweniencji rosyjskiej powielał treść topograficzną z czasów Księstwa Warszawskiego, znaną z map pruskich i francuskich. Osią przestrzenną terenów dzisiejszej Gminy Warszawa – Białołęka nadal był trakt modliński z lokalnymi odgałęzieniami w kierunku Tarchomina i Nieporętu.
Wydana została w formie miedziorytu, druk czarno-biały ręcznie kolorowany.
Skala oryginału 1:252 000 (6 wiorst = 2,5 cm).
Mapa przechowywana w zbiorach kartograficznych Biblioteki Jagiellońskiej i Instytutu Geografii PAN w Warszawie.
Lepszej jakości skan jest dostępny w archiwum rcin.org.pl – poniżej wycinek z tego skanu (kliknięcie w obrazek otwiera cały arkusz)
